راهنمای جامع تشخیص سازگاری پردازنده CPU با مادربرد

نویسنده مطلب : مدیر سایت

1400/4/7

4145

امروزه به دلایلی از قبیل افزایش کارایی، پشتیبانی از ویژگی های روز دنیا و رفع کاستی ها و نواقص نیاز به ارتقا پردازنده را به امری ضروری تبدیل کرده است اما نکته ای که وجود دارد این است که افرادی که از تخصص و دانش کافی برخوردار نیستند این مشکل را بهتر درک خواهند کرد. ارتقا CPU تابع عوامل و مولفه های مختلفی می باشد که از جمله اصلی ترین آن ها می توان به سازگاری با مادربرد اشاره کرد. شاید در مقایسه با دیگر قطعات تشکیل دهنده رایانه شخصی از قبیل ماوس، کیبورد، درایونوری پردازنده و مادربورد با سرعت ثابتی در حال پیشرفت باشد. صرف نظر از سازگاری فیزیکی پردازشگر با برد اصلی کامپیوتر در زمینه سوکت، شکاف های حافظه اصلی و چیپست، حتی اگر یگ پردازنده جدید قابل نصب بر روی مادر برد کنونی سیستم نیز باشد، ارتقا نسل سی پس یو در اغلب موارد ویژگی ها و فناوری های به روزی را با خود همراه دارد که نیاز به مادربرد جدید جهت استخراج حداکثر پتانسیل را نیازمند می باشد. اما در سازگاری پردازنده با مادربرد چه مواردی حائز اهمیت می باشد؟

اکنون می خواهیم چهار مورد از اصلی ترین زمینه های نیازمند توجه برای اطمینان از سازگاری این دو قطعه را بررسی کنیم:

شرکت سازنده

در حال حاضر بازار پردازنده‌های دسکتاپ، سرور، سیستم‌های ورک‌استیشن و … در اختیار دو رقیب دیرینه ای‌ام‌دی و اینتل بوده و تراشه‌های عرضه شده توسط هر دو کمپانی طیف عظیمی از نیازهای گوناگون را پاسخ گفته‌اند، اما یکی از سؤالاتی که در هنگام تهیه و خرید و یا ارتقاء سی پی یو مطرح است سازگاری پردازنده‌های دو کمپانی با یکدیگر است! پیش از پرداختن به ادامه مبحث و ارائه توضیحات اضافی باید عرض کنیم که خیر؛ پردازنده‌های دو کمپانی ای‌ام‌دی و اینتل به هیچ عنوان با یکدیگر سازگار نبوده و امکان نصب یک سی‌پی‌یو ای‌ام‌دی بر روی یک مادربرد اینتلی امکان‌پذیر نمی‌باشد.فناوری‌های مورد استفاده توسط دو کمپانی اینتل و ای‌ام‌دی، معماری سی‌پی‌یو و به‌صورت کلی بسیاری دیگر از موارد مربوطه از سازگاری با یکدیگر برخوردار نبوده و به همین دلیل هر دو کمپانی نامبرده تراشه‌ها، چیپست‌ها و فناوری‌های مورد نیاز سی‌پی‌یوهای خود را در اختیار توسعه‌دهندگان مادربرد قرار می‌دهند. بنابراین مادربردی که از چیپست به عنوان مثال سری Z300 برخوردار بوده و برای استفاده توسط سی‌پی‌یوهای اینتل روانه بازار شده است نمی‌تواند میزبانی پردازنده‌های ای‌ام‌دی را برعهده بگیرد.بر همین اساس پردازشگرهای هر دو کمپانی باید توسط مادربردهای مخصوص به خود به کار گرفته شوند.

علاوه بر اینها کمپانی اینتل در طراحی و توسعه پردازنده های خود از آرایش Land Grid Array یا به اختصار LGA استفاده کرده است، بنابراین سوکت های پردازشگرهای دو کمپانی با یکدیگر به هیچ عنوان سازگاری ندارند. خوشبختانه این موضوع توسط توسعه دهندگان مادربرد رعایت شده و هیچ گونه نگرانی از بابت آن وجود ندارد( به عنوان مثال مادربرد مبتنی بر چیپست سری (Z300 اینتل) با سوکت (AM4 ای ام دی) در بازار وجود ندارد.

سازگاری فیزیکی سوکت

از جمله دیگر موارد بسیار تأثیرگذار در بررسی سازگاری پردازنده با مادربرد می‌توان به سوکت اشاره کرد. سوکت در حالت کلی به جایگاهی از مادربرد گفته می‌شود که پردازنده درون آن قرار گرفته و ارتباط با دیگر بخش‌های سیستم همچون حافظه اصلی، چیپست، کارت گرافیک و … را توسط سیم‌کشی‌های خود ممکن ساخته است. سوکت به عنوان یکی از فاکتورهای فیزیکی بسیار مهم مطرح بوده و در صورت عدم سازگاری، پردازنده به هیچ عنوان نمی‌تواند به‌صورت صحیح درون آن قرار گیرد. به عنوان مثال یک پردازنده مبتنی بر سوکت LGA2011 به هیچ عنوان نمی‌تواند درون یک سوکت LGA1366 قرار گیرد، زیرا حتی پین‌ها و آرایش فیزیکی آن‌ها با یکدیگر متفاوت بوده و لذا اصطلاحاً پردازنده درون سوکت جا نمی‌خورد. بنابراین توجه به این موضوع در هنگام خرید سی‌پی‌یو بسیار لازم و ضروری بوده و دقت بیشتری را به‌خصوص در مورد سی‌پی‌یوهای اینتل نیازمند می‌باشد (به عنوان مثال سوکت‌های LGA1155 ،LGA1156 و LGA1200 فقط یک، چهار یا پنج پین نسبت به یکدیگر متفاوت می‌باشند).

چیپست

چیپست در یک تعریف ساده وظیفه انتقال اطلاعات بین پردازنده و حافظه اصلی و یا کارت گرافیک را بر عهده داشته و نقش بسیار پررنگی را در کنترل عملکرد مادربرد و فرآیندهای آن به خود اختصاص داده است. با افزایش کارایی و توانایی پردازنده های کامپیوتری، ویژگی های تحت پشتیبانی آن ها و به ارمغان آورده شده توسط مادربرد نیز باید افزایش سرعت متناسبی را دریافت نمایند تا تعادل مطلوبی برقرار شده و شرایط مناسب برای استخراج حداکثر بهبود قدرت فراهم باشد. بر همین اساس عرضه یک چیپست جدید با هر ارتقا نسل پردازنده و یا ایجاد تغییراتی اساسی در معماری اجتناب ناپذیر می باشد. البته لازم به ذکر است که چیپست بر خلاف سه مورد بالا به عنوان یک محدودیت فیزیکی مطرح نبوده و ممکن است پردازنده ای که قصد تهیه و خرید آن را دارید با مادربرد کنونی سیستم شما سازگار باشد. به عنوان مثال هر سه نسل از پردازنده های دسکتاپ سری رایزن کمپانی ای ام دی بر مبنای سوکت AM4 طراحی و روانه بازار شده اند، اما پشتیبانی از فناوری PCLe 4.0 در حال حاضر فقط توسط تراشه های نسل سوم و چیپست X570 به ارمغان آورده شده است.

همان طور که در ابتدای نوشته نیز اشاره شد، از جمله ساده ترین راهکارهای ممکن جهت بررسی سازگاری فهرست پردازنده های سازگار با مادربرد مراجعه به دفترچه راهنمای سخت افزار می باشد. این روش اگرچه در زمان ارتقا سی پی یو می تواند بسیار کاربردی باشد، اما هنگام ارتقا مادربرد و یا خرید مادربرد و پردازنده به طور همزمان دیگر عملی نیست، اما وبسایت سازنده مادربرد و یا خرید مادربرد و پردازنده به طور همزمان دیگر عملی نیست، اما وب سایت سازنده مادربرد اطلاعات جامع و کاملی را در این خصوص در اختیار کاربران و مصرف کنندگان قرار داده است. برای این منظور کافی است تا ابتدا به وب سایت سازنده مادربرد مراجعه نمایید، سپس مدل محصول مورد نظر خود را جستجو کرده و پس از یافتن آن، سربرگ مشخصات فنی را باز کرده و سپس لیست کامل پردازنده های سازگاری با مادربرد را مشاهده کنید.

جدول سازگاری پردازنده های نسل ششم(Skylake) و هفتم ( Kaby Lake) با چیپست های سری 100 و 200 اینتل

چیپست/پردازنده	H110	B150	Q150	H170	Q170	Z170	B250	Q250	H270	Q270	Z270
Celeron G3900T	√	√	√	√	√	√	-	-	-	-	-
Celeron G3900TE	√	√	√	√	√	√	-	-	-	-	-
Celeron G3900	√	√	√	√	√	√	-	-	-	-	-
Celeron G3920	√	√	√	√	√	√	-	-	-	-	-
Pentium G4400TE	√	√	√	√	√	√	-	-	-	-	-
Pentium G4400T	√	√	√	√	√	√	-	-	-	-	-
Pentium G4400	√	√	√	√	√	√	-	-	-	-	-
Pentium G4500T	√	√	√	√	√	√	-	-	-	-	-
Pentium G4500	√	√	√	√	√	√	-	-	-	-	-
Pentium G4520	√	√	√	√	√	√	-	-	-	-	-
Core i3 6100T	√	√	√	√	√	√	-	-	-	-	-
Core i3 6300T	√	√	√	√	√	√	-	-	-	-	-
Core i3 6100	√	√	√	√	√	√	-	-	-	-	-
Core i3 6300	√	√	√	√	√	√	-	-	-	-	-
Core i3 6320	√	√	√	√	√	√	-	-	-	-	-
Core i5 6400	√	√	√	√	√	√	-	-	-	-	-
Core i5 6400T	√	√	√	√	√	√	-	-	-	-	-
Core i5 6500T	√	√	√	√	√	√	-	-	-	-	-
Core i5 6600T	√	√	√	√	√	√	-	-	-	-	-
Core i5 6500	√	√	√	√	√	√	-	-	-	-	-
Core i5 6600	√	√	√	√	√	√	-	-	-	-	-
Core i5 6600K	√	√	√	√	√	√	-	-	-	-	-
Core i7 6700T	√	√	√	√	√	√	-	-	-	-	-
Core i7 6700	√	√	√	√	√	√	-	-	-	-	-
Core i7 6700K	√	√	√	√	√	√	-	-	-	-	-
Celeron G3930T	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	√	√	√	√	√
Celeron G3930	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	√	√	√	√	√
Celeron G3950	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	√	√	√	√	√
Pentium G4560T	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	√	√	√	√	√
Pentium G4560	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	√	√	√	√	√
Pentium G4600T	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	√	√	√	√	√
Pentium G4600	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	√	√	√	√	√
Pentium G4620	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	√	√	√	√	√
Core i3 7101TE	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	√	√	√	√	√
Core i3 7101E	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	√	√	√	√	√
Core i3 7100T	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	√	√	√	√	√
Core i3 7100	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	√	√	√	√	√
Core i3 7300T	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	√	√	√	√	√
Core i3 7300	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	√	√	√	√	√
Core i3 7320	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	√	√	√	√	√
Core i3 7350K	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	√	√	√	√	√
Core i5 7400T	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	√	√	√	√	√
Core i5 7400	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	√	√	√	√	√
Core i5 7500T	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	√	√	√	√	√
Core i5 7500	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	√	√	√	√	√
Core i5 7600T	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	√	√	√	√	√
Core i5 7600	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	√	√	√	√	√
Core i5 7600K	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	√	√	√	√	√
Core i7 7700T	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	√	√	√	√	√
Core i7 7700	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	√	√	√	√	√
Core i7 7700K	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	آپدیت بایوس	√	√	√	√	√

جدول سازگاری پردازنده های نسل هشتم (Coffee Lake) و نهم ( Coffee Lake Refresh) با چیپست های سری 300 اینتل

چیپست/پردازنده	Z370	H310	B360	B365	H370	Q370	Z390
Celeron G4900T	√	√	√	√	√	√	√
Celeron G4900	√	√	√	√	√	√	√
Celeron G4920	√	√	√	√	√	√	√
Pentium Gold G5400T	√	√	√	√	√	√	√
Pentium Gold G5400	√	√	√	√	√	√	√
Pentium Gold G5500T	√	√	√	√	√	√	√
Pentium Gold G5500	√	√	√	√	√	√	√
Pentium Gold G5600	√	√	√	√	√	√	√
Core i3 8100T	√	√	√	√	√	√	√
Core i3 8100F	√	√	√	√	√	√	√
Core i3 8100	√	√	√	√	√	√	√
Core i3 8300T	√	√	√	√	√	√	√
Core i3 8300	√	√	√	√	√	√	√
Core i3 8350K	√	√	√	√	√	√	√
Core i5 8400T	√	√	√	√	√	√	√
Core i5 8400	√	√	√	√	√	√	√
Core i5 8500T	√	√	√	√	√	√	√
Core i5 8500	√	√	√	√	√	√	√
Core i5 8600T	√	√	√	√	√	√	√
Core i5 8600	√	√	√	√	√	√	√
Core i5 8600K	√	√	√	√	√	√	√
Core i7 8700T	√	√	√	√	√	√	√
Core i7 8700	√	√	√	√	√	√	√
Core i7 8700K	√	√	√	√	√	√	√
Core i7 8086K	√	√	√	√	√	√	√
Celeron G4930T	√	√	√	√	√	√	√
Celeron G4930	√	√	√	√	√	√	√
Celeron G4950	√	√	√	√	√	√	√
Pentium Gold G5420T	√	√	√	√	√	√	√
Pentium Gold G5420	√	√	√	√	√	√	√
Pentium Gold G5600T	√	√	√	√	√	√	√
Pentium Gold G5620	√	√	√	√	√	√	√
Core i3 9100T	√	√	√	√	√	√	√
Core i3 9100F	√	√	√	√	√	√	√
Core i3 9100	√	√	√	√	√	√	√
Core i3 9300T	√	√	√	√	√	√	√
Core i3 9300	√	√	√	√	√	√	√
Core i3 9320	√	√	√	√	√	√	√
Core i3 9350KF	√	√	√	√	√	√	√
Core i5 9400T	√	√	√	√	√	√	√
Core i5 9400F	√	√	√	√	√	√	√
Core i5 9400	√	√	√	√	√	√	√
Core i5 9500T	√	√	√	√	√	√	√
Core i5 9500F	√	√	√	√	√	√	√
Core i5 9500	√	√	√	√	√	√	√
Core i5 9600T	√	√	√	√	√	√	√
Core i5 9600	√	√	√	√	√	√	√
Core i5 9600KF	√	√	√	√	√	√	√
Core i5 9600K	√	√	√	√	√	√	√
Core i7 9700T	√	√	√	√	√	√	√
Core i7 9700F	√	√	√	√	√	√	√
Core i7 9700	√	√	√	√	√	√	√
Core i7 9700KF	√	√	√	√	√	√	√
Core i7 9700K	√	√	√	√	√	√	√
Core i9 9900T	√	√	√	√	√	√	√
Core i9 9900	√	√	√	√	√	√	√
Core i9 9900KF	√	√	√	√	√	√	√
Core i9 9900K	√	√	√	√	√	√	√
Core i9 9900KS	√	√	√	√	√	√	√

جدول سازگاری پردازنده های نسل پنجم، ششم، هفتم، نهم و دهم اکستریم با چیپست های سری X99 و X299 اینتل

چیپست/پردازنده	X99	X299
Core i7 6950X	√	-
Core i7 6900K	√	-
Core i7 6800K	√	-
Core i7 7800X	-	√
Core i7 7820X	-	√
Core i9 7900X	-	√
Core i9 7920X	-	√
Core i9 7940X	-	√
Core i9 7960X	-	√
Core i9 7980XE	-	√
Core i7 9800X	-	√
Core i9 9820X	-	√
Core i9 9900X	-	√
Core i9 9920X	-	√
Core i9 9940X	-	√
Core i9 9960X	-	√
Core i9 9980XE	-	√
Core i9 10900X	-	√
Core i9 10920X	-	√

جدول سازگاری نسل اول، دوم وسوم پردازنده های Ryzen با چیپست های سری 300، 400 و 500

چیپست/پردازنده	A320	B350	B450	X370	X470	X570
Ryzen 3 1200	√	√	√	√	√	-
Ryzen 3 1300X	√	√	√	√	√	-
Ryzen 5 1400	√	√	√	√	√	-
Ryzen 5 1500X	√	√	√	√	√	-
Ryzen 5 1600	√	√	√	√	√	-
Ryzen 5 1600X	√	√	√	√	√	-
Ryzen 7 1700	√	√	√	√	√	-
Ryzen 7 1700X	√	√	√	√	√	-
Ryzen 7 1800X	√	√	√	√	√	-
Ryzen 3 2300X	√	√	√	√	√	√
Ryzen 5 2500X	√	√	√	√	√	√
Ryzen 5 2600	√	√	√	√	√	√
Ryzen 5 2600X	√	√	√	√	√	√
Ryzen 5 2600E	√	√	√	√	√	√
Ryzen 7 2700	√	√	√	√	√	√
Ryzen 7 2700X	√	√	√	√	√	√
Ryzen 7 PRO 2700X	√	√	√	√	√	√
Ryzen 7 2700E	√	√	√	√	√	√
Ryzen 5 3500	-	آپدیت بایوس	√	آپدیت بایوس	√	√
Ryzen 5 3500X	-	آپدیت بایوس	√	آپدیت بایوس	√	√
Ryzen 5 3600	-	آپدیت بایوس	√	آپدیت بایوس	√	√
Ryzen 5 PRO 3600	-	آپدیت بایوس	√	آپدیت بایوس	√	√
Ryzen 5 3600X	-	آپدیت بایوس	√	آپدیت بایوس	√	√
Ryzen 7 PRO 3700	-	آپدیت بایوس	√	آپدیت بایوس	√	√
Ryzen 7 3700X	-	آپدیت بایوس	√	آپدیت بایوس	√	√
Ryzen 7 3800X	-	آپدیت بایوس	√	آپدیت بایوس	√	√
Ryzen 9 3900	-	آپدیت بایوس	√	آپدیت بایوس	√	√
Ryzen 9 PRO 3900	-	آپدیت بایوس	√	آپدیت بایوس	√	√
Ryzen 9 3900X	-	آپدیت بایوس	√	آپدیت بایوس	√	√
Ryzen 9 3950X	-	آپدیت بایوس	√	آپدیت بایوس	√	√

جدول سازگاری پردازنده های نسل اول، دوم و سوم پردازنده هایRyzen Thredripper با چیپست های X399 وTRX40

چیپست/پردازنده	X399	TRX40
Ryzen Threadripper 1900X	√	-
Ryzen Threadripper 1920X	√	-
Ryzen Threadripper 1950X	√	-
Ryzen Threadripper 2920X	√	-
Ryzen Threadripper 2950X	√	-
Ryzen Threadripper 2970WX	√	-
Ryzen Threadripper 2990WX	√	-
Ryzen Threadripper 3960X	-	√
Ryzen Threadripper 3970X	-	√
Ryzen Threadripper 3990X	-	√

جدول سازگاری نسل اول و دوم پردازنده های Athlon با چیپست های سری 300 و 400

چیپست/پردازنده	A320	B350	B450	X370	X470
Athlon 200GE	√	√	√	√	√
Athlon Pro 200GE	√	√	√	√	√
Athlon 220GE	√	√	√	√	√
Athlon 240GE	√	√	√	√	√
Ryzen 3 2200GE	√	√	√	√	√
Ryzen 3 Pro 2200GE	√	√	√	√	√
Ryzen 3 2200G	√	√	√	√	√
Ryzen 5 2400GE	√	√	√	√	√
Ryzen 5 Pro 2400GE	√	√	√	√	√
Ryzen 5 2400G	√	√	√	√	√
Ryzen 5 Pro 2400G	√	√	√	√	√
Athlon Pro 300GE	√	√	√	√	√
Athlon 3000G	√	√	√	√	√
Ryzen 3 Pro 3200G	√	√	√	√	√
Ryzen 3 3200G	√	√	√	√	√
Ryzen 3 Pro 3200G	√	√	√	√	√
Ryzen 5 Pro 3400GE	√	√	√	√	√
Ryzen 5 3400G	√	√	√	√	√
Ryzen 5 Pro 3400G	√	√	√	√	√