CLیا Latency CAS در رم به چه معناست؟

حتما در مشخصات روی جعبه شاهد لیست شدن رم ها با فاکتورهای 38-18-16-CL16 یا 34-14-14-CL14 بوده اید. این اعداد مربوط به زمان بندی در رم ها هستند. فاکتور CL در رم مربوط به مسئله Latency CAS به معنی زمان تاخیر در رم هاست که به اختصار سیال گفته میشود. اما سیال چیست و عدد این فاکتور در رم چه تاثیری بر کارایی رم دارد؟ برای پاسخ به این سؤال با ایران تک همراه باشید.

در ابتدا باید نکته ای درباره ی فاکتور Cycles Clock را برای شما توضیح دهیم.

حتما راجع به فرکانس رم مطالبی شنیده اید و به هنگام خرید رم بعد از تصمیم گیری در مورد ظرفیت یا حجم رم، به فاکتور دیگر که باید حتما با مادربرد همخوانی داشته باشد برخورد داشته اید .به عنوان مثال وقتی گفته میشود فرکانس رم شما 3200 است، این بدین معناست که رم شما در هر ثانیه بسامدی معادل 3200 مگاهرتز دارد. یعنی در هر ثانیه 2.3 میلیارد سایکل یا دور کامل انجام میگیرد.کلاک سایکل که بر حسب مگاهرتز محاسبه میشود همان فاکتور فرکانس رم شماست. کلاک سایکل بالا نشان می دهد که رم شما چند دفعه در ثانیه میتواند اطلاعات را ترجمه و ذخیره سازی کند. این عدد هرچه بالاتر باشد میزان سرعت و روان بودن عملکرد در رم بالاتر خواهد رفت.

بعد از توضیح کوتاه در مورد کلاک سایکل نوبت به فاکتور با اهمیت سیال می رسد. هرچه CL کمتر باشد عملکرد بهتر است!سیال به معنی تاخیر در دسترسی به اطلاعات رم میباشد. همه رمها برای دسترسی به این اطلاعات دچار تاخیر در عملکرد میشوند که به آن سیال میگویند. یعنی زمانی که سیال در رم شما عدد 20 را نشان دهد، رم به اندازه 20 سایکل کامل تاخیر در دسترسی به اطلاعات خواهد داشت.به بیان دیگر وقتی شما یک رم با سی ال 16 دارید، رم کامپیوتر شما بعد از فرستاده شدن هر فرمان از سی پی یو به اندازه 16 سایکل زمان را هدر می دهد. هرچه این اتلاف وقت کمتر باشد رم سریعتر خواهد بود.باید این نکته را در نظر داشته باشید که رم های مختلف با فرکانسهای مختلف، زمان بندی های متفاوتی برای فاکتور سیال دارند.به عنوان مثال بر روی جعبه یک رم عبارت 38-18-18-CL16 یا CL16 و بر روی جعبه رم دیگری با همان فرکانس عبارت 34-14-14-CL14 نوشته شده است.

نسبت سرعت (کلاک سایکل) به CL (تاخیر عملکرد)

نکته جالب توجه اینجاست که هرچه میزان فرکانس رم بالاتر باشد، تاثیر سیال کمتر میشود. همانطور که گفته شد سیال بر حسب تعداد سایکل تاخیری محاسبه میشود. زمانی که تعداد سایکل در هر ثانیه بالاتر باشد مدت زمان هر سایکل کمتر می شود. پس میزان تاخیر در یک رم 2400 مگاهرتز با سیال 17 به مراتب بالاتر از میزان تاخیرعملکرد یک رم 3200 مگاهرتز با سیال 17 استدر رم های DDR3 میزان سیال خیلی پایینتر است. تاخیرعملکرد در رمهای ( DDR3 ) حدودا 9 یا 10 سی ال هستند که برتری رمهای DDR3 را در این فاکتور نشان می دهد. البته از آنجا که فاکتور سیال یک فاکتور نسبی ست و نسبت مستقیم با سرعت رم دارد. در رم های امروزه DDR4 بالاتر بودن سیال آنقدرها به چشم نمی آید!

چه مقدار تاخیر عملکرد یا سیال، قابل قبول است؟

مثال در یک رم با فرکانس 3000 مگاهرتز عدد سیال 19 یا حتی 20 قابل قبول است. اما این عدد برای رم هایی با فرکانس پایین تر اصلا خوب نیست