کدام قابلمه سالم تر است؟ چدن، استیل، گرانیت و تفلون
از آنجایی که قابلمه وسیله پخت و پز است و مستقیما سلامت افراد را تحت الشعاع قرار می دهد بنابراین انتخاب یک سرویس قابلمه مناسب برای آشپزی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این مقاله قصد داریم انواع قابلمه را از نظر مزایا و معایب آنها بررسی کنیم .
قابلمه چدن: سلامت، مقاوم و پخت حرفهای
قابلمه چدن که از قابلمه های قدیمی و دارای قدمت طولانی محسوب می شود از آلیاژ آهن و کربن تشکیل شده است که البته همین باعث شده است بسیار سخت و مقاوم باشد. البته امروزه در بازار بعضی از قابلمههای چدن دارای روکش مینایی یا لعابی طبیعی هستند که علاوه برظاهر زیبا، آن را در برابر زنگ زدگی مقاوم می کند. از بین قابلمه های موجود در بازار، قابلمه چدن به دلیل نداشتن پوشش شیمیایی به عنوان بی ضررترین قابلمه برای آشپزی به حساب می آید. علاوه بر این قابلمه چدن با ظرفیت نگهداری گرمای بالا، امکان پختهای طولانی، سرخ کردن حرفهای و تهیه غذاهای سنتی و مدرن را به راحتی فراهم میکند.
مزایای قابلمه چدن
۱. پخت یکنواخت و حفظ ارزش غذایی: از آنجایی که گرما و حرارت به طور یکنواخت در سطح قابلمه پخش می شودنشانه ای از سوختگی یا عدم پختگی در غذا دیده نمی شود و همین باعث می شود ویتامینها، مواد معدنی و بافت طبیعی غذا حفظ شود.
۲. دوام بالا و طول عمر طولانی: چون این قابلمه ها دوام بالایی دارند و سالیان سال قابل استفاده می باشد بنابراین خرید آن ارزش اقتصادی دارد
۳. بی ضرر بودن: قابلمه های چدن هیچ گونه پوشش شیمیایی ندارد به همین دلیل مواد شیمیایی مضر
به غذای شما منتقل نمی شود و همین باعث شده است کارشناسان آن را بی ضررترین قابلمه بدانند.
۴. قابلیت استفاده روی حرارت بالا و در فر: قابلمه چدن نسبت به دماهای بالا مقاوم تر است بنابراین گزینهای مناسب برای سرخ کردن زیاد، غذاهای کبابی یا پخت طولانی در فر است.
معایب قابلمه چدن
- وزن بالا: قابلمه چدن نسبت به سایر انواع قابلمهها سنگینتر است و جابجایی آن ممکن است کمی دشوار باشد
- نیاز به مراقبت ویژه: برای اینکه قابلمه چدن زنگ نزند باید بعد از شستشو خشک شود و با روغن مخصوص چرب شود. و سعی شود به مدت طولانی در آب قرار نگیرد.
قابلمه گرانیت: زیبا، مقاوم و سالم
این قابلمهها معمولاً از فولاد یا آلومینیوم ساخته میشوند و سطح داخلی آنها با پوشش گرانیتی مقاوم و با دوام پوشش داده شده است و به دلیلی نچسب بودن آنها طرفدار زیادی دارد. قابلمه گرانیت ساختار چندلایه ای دارد و همین باعث می شود با حداقل روغن امکان پخت برای شما فراهم شود
مزایای قابلمه گرانیت
۱. سطح نچسب: شما می توانید در این قابلمه ها غذا را با روغن کمتر و بدون چسبندگی بپزید. این در حالی است که طعم طبیعی غذا تغییر نمی کند از طرفی غذای سالم و کم چرب برای شما به ارمغان می آورد
۲. ظاهر زیبا و متنوع: قابلمههای گرانیت در رنگها و طرحهای متنوع عرضه میشوند و جذابیت ویژه ای به آشپزخانه می بخشد بنابراین اگر علاوه بر کیفیت و کارایی ظاهر قابلمه برای شما اهمیت دارد قابلمه های گرانیت گزینه مناسبی خواهد بود.
۳. پخت یکنواخت و کنترل دما :
قابلمه هایی که از پوشش گرانیتی خوبی برخوردارند دما و گرما را به صورت یکنواخت در سرتاسر قابلمه پخش می کنند بنابراین هم غذا یکدست پخته می شود و هم مواد مغذی آن حفظ می شود
معایب قابلمه گرانیت
- حساس به خط و خش: در این قابلمه ها به هیچ وجه از ابزار فلزی و سخت استفاده نکنید چون باعث خطو خش پوشش گرانیتی آن میشود بهتر است برای این کار از از قاشق یا کفگیر چوبی یا سیلیکونی استفاده شود.
- کیفیت پوشش متغیر: سعی کنید برای خرید قابلمه های گرانیتی از برندهای معتبر موجود در بازار استفاده کنید چون نمونه های ارزان این قابلمه ها ممکن است حاوی پوشش گرانیتی معتبر نباشد و مقاوم نباشد
- محدودیت در حرارت بالا: قابلمه گرانیت را روی شعله مستقیم بسیار داغ قرار ندهید، زیرا ممکن است پوشش گرانیتی آن آسیب ببیند یا اثر نچسب بودن خود را از دست بدهد.
قابلمه استیل: دوام بالا، نگهداری آسان و پخت سالم
قابلمه استیل از دیرباز مورد استفاده افراد برای آشپزی قرار می گرفته است. این قابلمهها معمولاً از فولاد ضد زنگ با ترکیبات کروم و نیکل تشکیل می شوند البته برخی از قابلمه های استیل حاوی با لایهای از مس یا آلومینیوم در کف قابلمه می باشد. اعتقاد بر این است که به دلیل ساختار مقاوم و عدم واکنش با مواد غذایی، قابلمه استیل گزینهای مناسب برای آشپزی محسوب می شود به عبارت کلی قابلمه های استیل از بی ضررترین قابلمه ها حساب می شود.
مزایای قابلمه استیل
۱. دوام و مقاومت بالا: فولاد ضد زنگ باعث میشود این قابلمه ها سالهای طولانی دوام بالایی داشته باشند
۲. عدم واکنش با مواد غذایی: معمولا قابلمه استیل هیچ واکنش شیمیای با غذا ایجاد نمیکند و این امر به حفظ طعم غذا کمک می کند و برای پخت اکثر غذاهای اسیدی ممانعتی ایجاد نمی
۳. نگهداری آسان و شستشو راحت: قابلمه استیل به راحتی هم با دست و هم با ماشین ظرفشویی قابل شستشو می باشد
معایب قابلمه استیل
- هدایت حرارتی پایین: ممکن است هنگام پخت کف قابلمه استیل با مس یا آلومینیوم ترکیب شود و همین باعث می شود گاهی اوقات غذا نقاط سوخته یا نیمه پخته داشته باشد.
- چسبندگی غذا بدون روغن: در پخت غذاهای بدون روغن، غذا ممکن است به قابلمه بچسبد، بنابراین استفاده از کمی روغن یا کره برای جلوگیری از چسبندگی توصیه میشود.
با توجه به این مزایا و معایب، قابلمه استیل می تواند سالم تر، مقاوم تر و بی ضرر تر باشد.
قابلمه تفلون: راحتی در آشپزی
قابلمه تفلون سطح نچسبی دارد به همین دلیل آشپزی را راحت تر می کند قسمت خارجی این قابلمه ها از آلومینیوم یا فولاد سبک و قسمت داخلی آن با پوشش تفلون پوشیده شده است و همین پوشش سطح قابلمه را نچسب می کند.
مزایای قابلمه تفلون
۱. سطح نچسب و راحتی پخت: پوشش تفلون باعث میشود غذا به قابلمه نچسبد این باعث می شود قابلمه به راحتی هم شسته شود
۲. سبک و قابل حمل: قابلمه تفلون نسبت به چدن یا استیل سبکتر است و حمل و جابجایی آسانتر است.
۳. مناسب برای پخت کوتاه و سریع: تفلون برای سرخ کردن سریع، تخممرغ، پنکیک یا سبزیجات مناسب است و نیاز به کنترل دقیق حرارت ندارد، در مقایسه با قابلمههای چدن یا استیل.
معایب قابلمه تفلون
- آزاد شدن گازهای مضر در حرارت بالا: اگر دمای پخت بالاتر از حدود ۲۶۰ درجه سانتیگراد باشد باعث آزاد شدن مواد شیمیای مضر می شود. بهتر است قابلمه خالی را روی شعله با حرارت بالا قرار ندهید.
- حساس به خط و خش: از ابزار فلزی هنگام پخت و پز استفاده نکنید چون پوشش تفلون آسیب می بیند و خراشیده می شود
- دوام محدود: پوشش نچسب تفلون پس از چند سال استفاده از بین می رود و ممکن است وارد غذا شود بنابراین، قابلمه تفلون برای کسانی که به سلامت غذا و پخت طولانیمدت اهمیت میدهند مناسب نیست .
نکات مهم برای خرید قابلمه بی ضرر
برای خرید قابلمهای سالم و بی ضرر به نکات زیر توجه فرمایید:
- خرید برندهای معتبر و شناخته شده
- مراقبت و نگهداری مناسب از قابلمه
